ئایا بیتکۆین حەڵاڵە؟ لێکۆڵینەوە لە ڕوانگەی ئیسلامی لەسەر دراوی کریپتۆ –
بیتکۆین بووەتە دیاردەیەکی دارایی جیهانی بەڵام بۆ زۆرێک لە موسڵمانان پرسیارێکی گرنگ دەمێنێتەوە : ئایا بیتکۆین حەڵاڵە یان حەرام؟ لەم بلۆگەدا لێکۆڵینەوە لەوە دەکەین کە زانایانی ئیسلامی چی دەڵێن دەربارەی بیتکۆین، چۆن هاوتەریب دەبێت لەگەڵ بنەماکانی شەریعەت و چۆن کۆمەڵگا موسڵمانەکان ئەمڕۆ لەگەڵ کریپتۆدا خەریکن.
تێگەیشتن لە حەڵاڵ لە دارایی ئیسلامیدا –
دارایی ئیسلامی لەسەر دوورکەوتنەوە لە ( سود (ریبا)، نادڵنیایی (غارار)، قومار (مەیسیر) و دەستەبەرکردنی بەهای ئابووری ڕاستەقینە ) بنیات نراوە، هەر ئامرازێکی دارایی لەوانەش بیتکۆین دەبێت ئەم یاسایانە پەیڕەو بکات بۆ ئەوەی بە حەڵاڵ هەژمار بکرێت.
بیتکۆین چییە؟
بیتکۆین دراوێکی دیجیتاڵی لامەرکەزییە کە ڕێگە بە مامەڵەی هاوتا بە هاوتا دەدات بەبێ بانک، پشتگیری لە سەروەت و سامانی فیزیکی ناکات بەڵام بەهای جیهانی ڕاستەقینەی هەیە بەهۆی دابینکردنی سنووردار و گەشەسەندنی وەرگرتنی، بۆ موسڵمانان نیگەرانی سەرەکی ئەوەیە کە ئایا پابەندە بە یاسای ئیسلامی یان نا.
بۆچوونی زانایان : ئایا بیتکۆین حەڵاڵە یان حەرام؟
بۆچوونی حەڵاڵ –
هەندێک لە زانایان پێیان وایە بیتکۆین حەڵاڵە، وەک فرۆشگایەکی بەهادار وەک زێڕ کاردەکات و زیاتر بۆ کڕین و فرۆشتن بەکاردەهێنرێت، بەرژەوەندی لەخۆناگرێت و سروشتی لامەرکەزییەکەی لەگەڵ ئایدیاڵە ئیسلامییەکانی دادپەروەری و شەفافیەتدا دەگونجێت.
بۆچوونی حەرام –
هەندێکی تر دەڵێن بیتکۆین حەرامە بەهۆی ناجێگیری بەرز و سروشتی گەمژانەی و نەبوونی بەهای ناوەکی، هەندێک ترسیان هەیە بۆ کاری نایاسایی بەکاربهێنرێت، ئەم نیگەرانیانە وایکردووە هەندێک وڵات و زانایان قەدەغە بکەن یان هۆشداری بدەن لە دژی.
بنەماکانی بیتکۆین و شەریعەت –
کاتێک باس لە ڕیبا دەکرێت، بیتکۆین هیچ قەرزێکی ڕاستەوخۆ بە سوودەوە ناگرێتەوە ئەمەش شتێکی ئەرێنییە، بەڵام غرر (نادڵنیایی) و قومار (گریمانە) نیگەرانین بەهۆی گۆڕانی پێشبینینەکراوی نرخەکانی بیتکۆین، بەو پێیەی بیتکۆین لەلایەن سەروەت و سامانی فیزیکییەوە پشتگیری ناکرێ هەندێک دەڵێن کە مادەی ئابووری ڕاستەقینەی نییە، هێشتا ئەگەر بۆ مامەڵەی یاسایی و قومار نەکردن بەکاربهێنرێت، زۆرێک لە زانایان دەڵێن دەتوانێت حەڵاڵ بێت.
بەکارهێنانی جیهانی ڕاستەقینە لەلایەن کۆمەڵگا موسڵمانەکانەوە –
سەرەڕای مشتومڕەکان موسڵمانان لە سەرانسەری جیهان چالاکانە بیتکۆین بەکاردەهێنن :
- تورکیا و ئێران : خەڵک بیتکۆین بەکاردەهێنن بۆ پاراستنی پاشەکەوتەکانیان لە هەڵاوسان.
- ئیندۆنیزیا : زانایان دەڵێن حەرامە بۆ وەبەرهێنان بەڵام حەڵاڵە بۆ بازرگانیکردن وەک کاڵایەک.
- ئیمارات : دوبەی پشتگیری لە پلاتفۆرمی کریپتۆ و پڕۆژەکانی بلۆکچەین دەکات کە پابەندن بە شەریعەتەوە.
- پاکستان و مالیزیا : ئەم وڵاتانە بەدوای فیتنەکێکی ئیسلامیدا دەگەڕێن کە کریپتۆ لە چوارچێوەیەکی حەڵاڵدا لەخۆدەگرێت.
بیرکردنەوەکانی کۆتایی : ئایا بیتکۆین حەڵاڵە؟
هیچ وەڵامێکی یەک قەبارە بۆ هەمووان نییە، ئەوە بەندە بە چۆنیەتی بەکارهێنانی بیتکۆین ئەگەر بۆ بازرگانی ڕاستگۆیانە یان پاشەکەوتکردن بێت، بەبێ سوود و قومار، زۆرێک لە زانایان دەڵێن حەڵاڵە، بەڵام ئەگەر بۆ گەمژەیی یان مەبەستی نایاسایی بەکارهات لەوانەیە حەرام بێت.
کوردشۆپینگ –
ئیستا دەتوانی زۆر ئاسان تر لە ڕێگای کورد شۆپینگ ئۆتۆمبێلەکەت یان هەر کاڵایەکت هەیە بکڕی و بفرۆشی لە رێگای ئەم لینکەی خوارەوە.