نرخی گومرگی ئۆتۆمبێل لە کوردستان –

هاوردەکردنی ئۆتۆمبێل بۆ ناو کوردستان دەتوانێت بڕیارێکی زیرەک بێت بۆ ئەو کڕیارانەی کە بەدوای ئۆتۆمبێلی کوالیتیدا دەگەڕێن کە لەگەڵ ئارەزووەکانیان بگونجێت، بەڵام پێش ئەوەی کڕینێک بکەیت زۆر گرنگە تێبگەیت کە نرخی گومرگی چۆن کاردەکات، جا تۆ ئۆتۆمبێل بۆ بەکارهێنانی کەسی بکڕیت یان وەک بریکارێک، زانینی ڕێسا گومرگیەکان و تێچووی پەیوەندیدار دەتوانێت لە خەرجییە چاوەڕواننەکراوەکان و ئاڵۆزییە یاساییەکان ڕزگارت بکات.

چۆن گومرگی ئۆتۆمبێل حیسابی بۆ دەکرێت؟

نرخی گومرگی کە دەیدەیت بەندە بە چەند هۆکارێکەوە :

• مۆدێلی ئۆتۆمبێل و دروستکردنی : براندە لوکسەکان بەزۆری ڕووبەڕووی ئەرکی بەرزتر دەبنەوە.
• ساڵێکی دروستکردن : ئۆتۆمبێلە کۆنەکان زۆرجار کرێی زیاتر ڕادەکێشن یان تەنانەت ڕەنگە سنووردار بکرێن بەپێی ڕێساکانی ژینگەیی.
• قەبارەی بزوێنەر (CC) : بزوێنەری گەورەتر بەگشتی دەبێتە هۆی تێچووی گومرگی زیاتر.
• جۆری سووتەمەنی : دیزڵ، بەنزین، هایبرید و ئۆتۆمبێلی کارەبایی هەریەکەیان پێکهاتەی کرێی جیاوازیان هەیە.
• بارودۆخی ئۆتۆمبێل : ڕەنگە ئۆتۆمبێلی نوێ چێژ لە باجی کەمتر وەربگرن بە بەراورد بە باجی بەکارهێنراو.

زۆرجار بەهای گومرگی بە پشتبەستن بە تێکەڵەیەک لە نرخی فاکتورەی ئۆتۆمبێلەکە، تێچووی بارهەڵگری نێودەوڵەتی و بیمە حیسابی بۆ دەکرێت — کە بە کۆی گشتی بە بەهای CIF ناسراوە.

ڕێژەی گومرگی ئاسایی لە کوردستان –

لێرەدا دابەشکردنی گشتی باجی گومرگی بۆ جۆرە جیاوازەکانی ئۆتۆمبێل دەخەینەڕوو (تێبینی : ڕێژەی ورد دەتوانێت جیاواز بێت و پێویستە لەگەڵ دەسەڵاتدارانی ناوخۆییدا پشتڕاست بکرێتەوە) :

• ئۆتۆمبێلی نوێ : لە دەوروبەری 5%–15% لە بەهای CIF
• ئۆتۆمبێلی بەکارهێنراو : بە شێوەیەکی ئاسایی 10%–25%، بەپێی تەمەن و بارودۆخ
• ئۆتۆمبێلی کارەبایی : زۆرجار بە ڕێژەیەکی کەمتر بەخشراو یان باج دەدرێت بۆ هاندانی گواستنەوەی دۆستی ژینگە
• هیبرید ئۆتۆمبێل : بەزۆری بە ڕێژەیەکی مامناوەند لە نێوان ئۆتۆمبێلی تەقلیدی و کارەباییدا باج دەدرێت
• ئۆتۆمبێلی لوکس : ڕەنگە بەهۆی مارکە و قەبارەی بزوێنەرەوە ڕووبەڕووی کرێی گومرگی زیاتر ببێتەوە

جیاوازییە ناوچەییەکان : هەولێر، سلێمانی و دوهۆک

لە کاتێکدا کە کوردستان سیاسەتە یەکگرتووەکانی هاوردەکردن پەیڕەو دەکات لە ژێر KRG (حکومەتی هەرێمی کوردیستان)، رێکارەکانی کڕیار دەتوانن کەمێک جیاواز بن بەپێی هەرێم :

هەولێر : بە شێوەیەکی گشتی زیاتر ڕێکخراوە لەگەڵ ئامرازەکانی گومرگی مۆدێرن.
سلێمانی : لەوانەیە کاتەکانی پرۆسێسکردنی درێژتر و ڕێکخستنی کرێی ناوخۆیی لەخۆبگرێت.
دهۆک : بە شێوەیەکی باو بۆ بازرگانی سنوور بەزاندنی بەکاردێت، ڕەنگە هاوردەکردنی خێراتر پێشکەش بکات بۆ ڕێگاکانی باکوور.

هەمیشە باشترە پێش ئەوەی بەردەوام بیت لە فەرمانگەکانی گومرگی لە پارێزگای تایبەتی خۆتدا پشکنین بکەیت.

پێناسەی گومرگ : ڕێکار و بەڵگەنامە و کات –

بۆ پاککردنەوەی ئۆتۆمبێلەکەت لە ڕێگەی گومرگیەوە، پێویستت بە :

• فاکتورەی کڕینی کڕین
• بڵقی باران یان بەڵگەنامەکانی گواستنەوە
• بڕوانامەی ORIGIN
• پاڵپشتی خاوەندارێتی یان بڕوانامەی هەناردەکردن
• ناسنامەی نیشتمانی یان پاسپۆرت
• ڕاپۆرتی پشکنینی ئۆتۆمبێل

کاتێک کە پێشکەش دەکرێت، پرۆسەی پاککردنەوە لەوانەیە لە 2 بۆ 10 ڕۆژی کارکردن، بەپێی قەبارە، وردی بەڵگەنامەکان و هاتوچۆی ناوچەیی لە هەر شوێنێک بێت.

ئامۆژگاری بۆ کەمکردنەوەی تێچووی گومرگی لە ڕووی یاساییەوە –

• ئۆتۆمبێلی نوێتر هەڵبژێرە کە ستانداردە ژینگەییەکان بەدی دەکەن بۆ کەمکردنەوەی مەترسی کرێی زیادە.
• OPT بۆ بزوێنەری بچووکتر یان مۆدێلی کارایی سووتەمەنی.
• بە بەکارهێنانی کەناڵە فەرمییەکان بۆ ئەوەی لە تێچوون یان غەرامەی شاراوە دوور بکەویتەوە.
• هاوردەکردنی ئۆتۆمبێلی کارەبایی یان هایبرید، کە ڕەنگە سوودمەند بێت لە کەمکردنەوەی باج.
• Bundle بارەکان لەگەڵ هاوردەکارانی تر بۆ کەمکردنەوەی تێچووی لۆجستی.

نوێکارییەکانی سیاسەتی ئەم دواییە –

KRG هاندان بۆ هاوردەکردنی ئۆتۆمبێلی کارەبایی وەک بەشێک لە دەستپێشخەرییەکی سەوز ناساندووە، هەروەها هەندێک لە سنووردارکردنەکان لەسەر ئەو ئۆتۆمبێلانە دانراون کە لە ١٠ ساڵ زیاترن بۆ کۆنترۆڵکردنی دەردانی گازی ژەهراوی و باشترکردنی ستانداردەکانی سەلامەتی، دەسەڵاتدارانی گومرگی تادێت پرۆسەکە بە دیجیتاڵ دەکەن بۆیە چاوەڕوانی سیستەمی ئۆنلاین زیاتر بن لە داهاتوویەکی نزیکدا.

هەڵە باوەکان بۆ دوورکەوتنەوە –

• کەم ڕاگەیاندنی بەهای ئۆتۆمبێل — ئەمە دەتوانێت ببێتە هۆی سزا یان دەستبەسەرداگرتن.
• بەکارهێنانی دەڵاڵە تۆمارنەکراوەکان — هەمیشە دڵنیابە لەوەی کە بریکارەکەت مۆڵەتی هەیە.
• ناشرین بە ڕێساکانی دەردانی و بزوێنەر — ڕەنگە هەندێک لە ئۆتۆمبێلەکان بە هیچ شێوەیەک ڕێگەپێدراویان پێ نەدرێت.
• دواخستنی پارەی کرێی گومرگی — ئەمە دەتوانێت ببێتە هۆی کرێی هەڵگرتنی زیادە یان پارەی بێموشتن.

وشەی کۆتایی –

تێگەیشتن لە نرخی گومرگی ئۆتۆمبێل لە کوردستان بۆ ئەزموونێکی هاوردەکردنی نەرم و کاریگەر و کەم تێچوون زۆر گرنگە، جا تۆ یەکەمجار کڕیاری یان بریکاری ئاسایی بیت، مانەوەت ئاگادارە یارمەتیدەرە بۆ ئەوەی سەرسوڕمانی لێ بپارێزیت و دڵنیای دەدات لە پابەندبوون بە یاسا ناوخۆییەکان.

پلاتفۆرمەکانی وەک KurdShopping، کە لیستەی ئۆتۆمبێلی پشتڕاستکراوە و خزمەتگوزارییەکانی پەیوەست بە ئۆتۆمبێل پێشکەش دەکەن، دەتوانن یارمەتی کڕیاران بدەن لە دۆزینەوەی بژاردەی گونجاو و مانەوە لە نوێکردنەوە لەسەر پێداویستییەکانی هاوردەکردن و گۆڕانکاری گومرگی لە سەرانسەری کوردستان.

کوردشۆپینگ –
ئیستا دەتوانی زۆر ئاسان تر لە ڕێگای کورد شۆپینگ ئۆتۆمبێلەکەت یان هەر کاڵایەکت هەیە بکڕی و بفرۆشی لە رێگای ئەم لینکەی خوارەوە.