کڕین و فرۆشتن لە گوندی قەلەڕەش –
گوندی قەلەڕەش دەکەوێتە هەرێمی کوردستان، لە سنووری پارێزگای سلێمانی، لە ناوچەیەکی گوندنشین و گردە و دوور نییە لە ناوچەی پێنجوێن و سنووری ئێران و عێراق، گوندەکە بە جوانی سروشتی دەورە دراوە، لەوانە دۆڵی سەوز و ڕووباری بچووک و زەوییە کشتوکاڵییەکان، کە وایکردووە ببێتە شوێنێکی گونجاو بۆ کشتوکاڵی نەریتی و ژیانی شوانکاری.
لە ڕووی مێژووییەوە قەلەڕەش ڕەگ و ڕیشەی هەیە کە دەگەڕێتەوە بۆ چەند سەدەیەک پێش ئێستا، وەک زۆرێک لە گوندەکانی شاری سلێمانی، لە بنەڕەتدا لەلایەن بنەماڵە کوردەکانەوە دامەزراوە کە بەپێی وەرزەکان لەنێوان دۆڵ و بەرزاییەکاندا کۆچیان کردووە، ناوچەکە هەم تەحەددیاتی گۆڕانکارییە سیاسییەکان و هەم خۆڕاگری ژیانی گوندنشینی بەخۆیەوە بینیوە، قەلەڕەش لە ڕێگەی نەریتە زارەکییەکان و شێوازی ژیانی لەسەر بنەمای کشتوکاڵ و فێستیڤاڵە وەرزییەکانەوە کە تا ئەمڕۆش بەردەوامن، ناسنامەی کولتووری خۆی پاراستووە.
چالاکی کڕین و فرۆشتن –
ئابووری قەلەڕەش بە پلەی یەکەم لەسەر کشتوکاڵ و ئاژەڵدارییە، زۆرجار خێزانە ناوخۆییەکان بەرهەمی وەک گەنم و جۆ و سەوزە دەچێنن و مەڕ و بزن و پەلەوەر بەخێو دەکەن، ئەم بەرهەمانە بە شێوەیەکی گشتی لە بازاڕەکانی شارۆچکەکانی نزیکدا دەفرۆشرێن یان لە نێوان گوندەکاندا بازرگانییان پێوە دەکرێت.
لەم دواییانەدا فرۆشتنی پارچە زەوی و خانووی بچووک زیادی کردووە، چونکە هەندێک خێزان چاویان لەوەیە بەرەو ناوەندە شارییەکان هەنگاو بنێن، ئەم ڕەوتە دەرفەتی نوێی بۆ وەبەرهێنان لە خانووبەرەی گوندنشین و زەوییە کشتوکاڵییەکان کردۆتەوە، کڕیارانی دەرەوەی هەرێم بە تایبەتی ئارەزووی زەوییان هەیە بۆ کشتوکاڵ، پڕۆژەی گەشتیاری ژینگەیی یان خانووی وەرزی.
هەروەها پیشەسازی دەستی و بەرهەمە شیرەمەنییە ناوخۆییەکانی وەک پەنیر و ماست بەشێکن لە ئابووری ناوخۆیی، بازرگانی بچووک لە نێوان قەلەڕەش و گوندەکانی نزیکدا بەشدارە لە داهاتی خێزان.
بازرگانی ئاژەڵداری هێشتا بەهێزە، مەڕ و بزن بە تایبەتی پێش جەژنە گەورەکان دەفرۆشرێن، زۆرجار ناوەندکاران و کاسبکاران دێنە گوندەکە بۆ کڕینی ڕاستەوخۆ لە شوانەکان، ئەمەش تێچووی گواستنەوە کەمدەکاتەوە و سوودی بۆ هەردوولا دەبێت.
گوندی قەلەڕەش بەچی بەناوبانگە؟
قەلەڕەش بە کانیاوی سروشتی و هەوای پاکی شاخ و زەوییە بەپیتەکانی کشتوکاڵی ناسراوە، هەروەها بە شێوازی ژیانی گوندنشینی نەریتی کوردی و میوانداری گەلەکەی ناسراوە، ژینگەی دەوروبەری دەرفەتی گەشتکردن بە پێ و گەشتیاری ئیکۆ دەڕەخسێنێت، بەتایبەتی لە وەرزی بەهار و سەرەتای هاویندا کە دیمەنی سروشتی زیندوو و پڕە لە گوڵی کێوی.
لەم ساڵانەی دواییدا کوردشۆپینگ بۆتە سەکۆیەکی بەنرخ بۆ دانیشتوانی قەلەڕەش بۆ ناساندنی بەرهەمە کشتوکاڵییەکانیان و ئاژەڵداری، لە ڕێگەی کوردشۆپینگەوە گوندنشینەکان دەتوانن بگەنە کڕیارە بەتواناکان لە سەرانسەری ناوچەکە و دەرەوەی ناوچەکە، نرخێکی باشتر و فرۆشتنی خێراتریان پێدەبەخشێت و لە هەمان کاتدا شێوازی ژیانی تەقلیدی دەپارێزن.
کوردشۆپینگ –
ئیستا دەتوانی زۆر ئاسان تر لە ڕێگای کورد شۆپینگ ئۆتۆمبێلەکەت یان هەر کاڵایەکت هەیە بکڕی و بفرۆشی لە رێگای ئەم لینکەی خوارەوە.