پێشەکی –
ئۆتۆمبێلەکانی بە غاز کە بە ئۆتۆمبێلی بزوێنەری سووتانی ناوخۆیی (ICEV) ناسراون، ڕۆڵێکی سەرەکییان هەبووە لە داڕشتنی گواستنەوەی جیهانی لە سەرەتای سەدەی بیستەمەوە کە بەکۆمەڵیان وەرگرتووە، گەشەسەندنیان گۆڕانکارییەکی شۆڕشگێڕانەی لە جووڵە و پیشەسازی و پلاندانانی شارەکاندا بەخۆیەوە بینی، ئەم ڕاپۆرتە سەرکەوتنی ئۆتۆمبێلەکانی بە غاز دەکۆڵێتەوە بە شیکردنەوەی گەشەسەندنی مێژوویی و کاریگەرییە جیهانییەکانیان و گرنگی ئابووری و تەحەددیاتەکانیان.
لێرەوە سەیری ئۆتۆمبێلەکان بکە
1. سەرکەوتنی مێژوویی –
ئۆتۆمبێلەکانی بە غاز لە سەرەتای ساڵانی ١٩٠٠دا بەهۆی پێشەنگەکانی وەک هێنری فۆردەوە کە مۆدێلی T ی لە ساڵی ١٩٠٨دا ناساند، زەبری زیاتریان بەدەستهێنا، تەکنیکەکانی هێڵی کۆکردنەوەی فۆرد تێچووی بەرهەمهێنانی زۆر کەمکردەوە، ئەمەش وایکرد ئۆتۆمبێلەکان بە نرخێکی گونجاو بۆ چینی ناوەڕاست بفرۆشرێن، ئەم دیموکراسیکردنەی گواستنەوە بناغەی کلتوری ئۆتۆمبێلی دانا کە لە سەرانسەری ئەمریکا و بەشێکی زۆری جیهاندا بڵاوبووەوە.
بەردی سەرەکی :
– ١٩٠٨ : ناساندنی فۆرد مۆدێل تی
– ساڵانی ١٩٢٠-١٩٥٠ : وەرگرتنی بەربڵاو لە ئەمریکا و ئەوروپا
– دوای جەنگی دووەم : فراوانبوونی جیهانی پیشەسازییەکانی دروستکردنی ئۆتۆمبێل
2. کاریگەری ئابووری و پیشەسازی –
ئۆتۆمبێلەکانی بە غاز کاریگەرییەکی شەپۆلاوییان لە سەرانسەری ئابووریدا دروستکرد، بەشدارییەکی بەرچاویان لە گەشەی پیشەسازی و درووستکردنی هەلی کار و کولتوری بەکاربەردا کرد.
بەشدارییە ئابوورییەکان :
– بەرهەمهێنانی ئۆتۆمبێل بووە یەکێک لە گەورەترین پیشەسازییە جیهانییەکان.
– کەرتە پەیوەندیدارەکان (نەوت، پۆڵا، لاستیک، دروستکردنی ڕێگاوبان) بە خێرایی گەشەیان کردووە.
– ملیۆنان هەلی کار لە بواری بەرهەمهێنان و فرۆشتن و چاککردنەوە و لۆجستیکدا ڕەخسا.
لێرەوە سەیری ئۆتۆمبێلەکان بکە
3. گۆڕینی ژێرخانی و شێوازی ژیان –
سەرکەوتنی ئۆتۆمبێلە غازییەکان بووە هۆی وەبەرهێنانی گەورە لە ژێرخانی ئابووریدا، وەک ڕێگاوبانەکان، بەنزینخانەکان و گەشەپێدانەکانی دەرەوەی شار، لە زۆر وڵاتدا ئۆتۆمبێل بوو بە هێمای سەربەخۆیی و پێگەی کۆمەڵایەتی و ئازادی کەسی.
کاریگەرییە کۆمەڵایەتییە سەرەکییەکان :
– فراوانبوونی شارەکان و سەرهەڵدانی شارە گەڕەکییەکان
– گەشەپێدانی شارە سەنتەری ئۆتۆمبێل
– گەشەکردن لە بواری گەشتیاری و سەفەرکردن
4. تەحەددای ژینگەیی و جیۆپۆلەتیکی –
سەرەڕای سەرکەوتنەکانیان، ئۆتۆمبێلەکانی بە غاز کێشەی ژینگەیی و جیۆپۆلەتیکی بەرچاویشیان هێناوەتە ئاراوە.
لێرەوە سەیری ئۆتۆمبێلەکان بکە
پرسەکانی ژینگە :
– بەشداری سەرەکی لە پیسبوونی هەوا و دەردانی گازی گەرمخانەیی
– پشتبەستن بە سووتەمەنی بەردینی گرژییە جیۆپۆلیتیکییەکانی پەرەپێداوە
وەڵامە تەکنەلۆژییەکان :
– ستانداردی توندتر بۆ دەردانی گازی ژەهراوی
– پەرەپێدانی ئۆتۆمبێلی هایبرید و کارەبایی
5. گۆڕانکاری بەرەو بەدیلەکان –
لە ساڵانی ڕابردوودا نیگەرانییەکان لە گۆڕانی کەشوهەوا و کوالیتی هەوا گۆڕانکاری بەرەو ئۆتۆمبێلی کارەبایی (EV) خێراتر کردووە، حکومەتەکان لە سەرانسەری جیهاندا سیاسەتەکان جێبەجێ دەکەن بۆ قۆناغبەندی کۆتاییهێنان بە ICEV و پێشخستنی بەدیلەکانی پاکتر.
لێرەوە سەیری ئۆتۆمبێلەکان بکە
ڕەوتی ئەم دواییە :
– پشکی بازاڕی EV بە خێرایی گەشە دەکات
– وەبەرهێنان لە تەکنەلۆژیای پاتری و ژێرخانی شەحنکردنەوە
– کۆمپانیاکانی وەک تێسلا و BYD و کۆمپانیاکانی دروستکردنی ئۆتۆمبێلی تەقلیدی دەگۆڕدرێن بۆ ئۆتۆمبێلی EV
ئەنجام –
ئۆتۆمبێلەکانی بە غاز لە ماوەی سەدەی ڕابردوودا سەرکەوتنێکی زۆریان بەدەستهێناوە و گۆڕانکاری لە ئابووری و کۆمەڵگا و شێوازی ژیاندا کردووە، بەڵام کاریگەری ژینگەیی و پشتبەستنیان بە سووتەمەنی بەردینی بووەتە هۆی گواستنەوە بۆ چارەسەری گواستنەوەی بەردەوامتر، لە کاتێکدا جیهان بەرەو ئۆتۆمبێلی کارەبایی و سووتەمەنی بەدیل دەسوڕێتەوە، میراتی ئۆتۆمبێلە غازییەکان وەک لاپەڕەیەکی دیاریکەر لە مێژووی جووڵەی مرۆڤدا دەمێنێتەوە.
لێرەوە سەیری ئۆتۆمبێلەکان بکە
