چۆنێتی مامەڵەکردن لەگەڵ ڕووداوی ئۆتۆمبێل بە شێوەیەکی یاسایی :
چۆن مامەڵە لەگەڵ ڕووداوی ئۆتۆمبێل بکەین بە شێوەیەکی یاسایی ؟
ڕووداوی ئۆتۆمبێل دەتوانێت ئەزموونێکی سەرسەخت و سترێساوی بێت, زانینی هەنگاوە یاساییە دروستەکان کە دەبێت دەستبەجێ دوای ڕووداوێک بیگریتەبەر، دەتوانێت یارمەتیدەر بێت بۆ پاراستنی مافەکانت، دڵنیابوون لە سەلامەتی و دوورکەوتنەوە لە ئاڵۆزییە یاساییە ناپێویستەکان، ئەم ڕاپۆرتە ئەو ڕێکارە یاساییە سەرەکییانە دەخاتە ڕوو کە دەبێت پەیڕەوی لێبکرێت کاتێک تووشی ڕووداوی ئۆتۆمبێل دەبن.
1. دڵنیابوون لە سەلامەتی و پەیوەندیکردن بە خزمەتگوزاری فریاگوزاری
هەنگاوی یەکەم دڵنیابوونە لە سەلامەتی هەموو لایەنە پەیوەندیدارەکان :
– ئەگەر بتوانی بچۆ بۆ شوێنێکی سەلامەت.
– بۆ ڕاپۆرتکردنی ڕووداوەکە پەیوەندی بکەن بە ژمارە ٩١١ و داوای هاوکاری پزیشکی بکەن ئەگەر پێویست بوو.
– چاوەڕێی هاتنی پۆلیس بکە و دوور بکەوەرەوە لە باسکردنی هەڵە لە شوێنی ڕووداوەکە.
2. ئاڵوگۆڕی زانیاری
لە ڕووی یاساییەوە پێویستە شۆفێران زانیارییە سەرەکییەکان ئاڵوگۆڕ بکەن:
– ناوی تەواو و زانیاری پەیوەندی
– کۆمپانیای بیمە و ژمارەی بیمە
– ژمارەی مۆڵەتی شۆفێری و تابلۆی ئۆتۆمبێل
– دروستکردن و مۆدێل و ڕەنگی ئۆتۆمبێلەکە
– شوێنی ڕووداوەکە
– دوور بکەوەرەوە لە واژۆکردنی هەر بەیاننامەیەک یان قبوڵکردنی بەرپرسیارێتی لە شوێنی ڕووداوەکە.
3. دیمەنەکە بەڵگەدار بکە
کۆکردنەوەی بەڵگە گرنگە بۆ مەبەستی یاسایی و بیمە :
– وێنەی زیانەکانی ئۆتۆمبێل و بارودۆخی ڕێگاوبان و برینەکان بگرن.
– زانیاری پەیوەندیکردن لە شایەتحاڵەکانەوە وەربگرە.
– کۆپییەک یان ژمارەی ڕاپۆرتی پۆلیس بەدەست بهێنە.
4. کۆمپانیای بیمەکەت ئاگادار بکەرەوە
تۆ لە ڕووی یاساییەوە پابەندیت کە ڕووداوەکە ڕاپۆرت بکەیت بۆ بیمەکەت:
– وردەکاری ورد و تەواو پێشکەش بکە.
– پێشکەشکردنی بەڵگەنامەی پشتگیری وەک وێنە و ڕاپۆرتی پۆلیس.
– دان بە هەڵەدا مەنێ؛ با لێکۆڵینەوەکان بەرپرسیارێتی دیاری بکەن.
5. تێگەیشتن لە یاساکانی هەڵە و بەرپرسیارێتی
حاڵەتە جیاوازەکان سیستەمی جیاواز پەیڕەو دەکەن:
– حاڵەتی تاوانبار دەڵێت: شۆفێری بەرپرسیار پارەی زیانەکان دەدات.
– دۆخی بێ هەڵە: بیمەی هەر شۆفێرێک برینەکانی خۆی دەگرێتەوە، بەبێ گوێدانە هەڵە.
– ڕێساکانی ویلایەتەکەت بپشکنە و ئەگەر دڵنیا نیت ڕاوێژ بە پارێزەرێک بکە.
6. داوای ئاگاداری پزیشکی بکە
– تەنانەت ئەگەر برینەکان کەم بن، زۆر گرنگە کە:
– پشکنینی پزیشکی بکە بۆ بەڵگەنامەکردنی برینەکان.
– پاراستنی هەموو تۆمارە پزیشکییەکان، کە دەتوانرێت وەک بەڵگە بەکاربهێنرێت.
7. ڕاوێژ بە کەسێکی پسپۆڕی یاسایی بکە
– پارێزەری ڕووداوی ئۆتۆمبێل دەتوانێت یارمەتیت بدات:
– هەڵسەنگاندنی داواکارییەکانی بەرپرسیارێتی و زیانەکان.
– مامەڵەکردن لەگەڵ پەیوەندی لەگەڵ بیمەدەران.
– ئەگەر پێویست بوو بۆ قەرەبووکردنەوە یان برینداربوون سکاڵای یاسایی تۆمار بکە.
– پارێزەر گرنگە بە تایبەتی لەو حاڵەتانەی کە برینێکی سەخت، چەندین لایەن، یان هەڵەی ناڕوونیان تێدایە.
8. سنووردارکردنی کاتی یاسایی ( یاسای سنووردارکردن)
هەموو ویلایەتێک وادەی تۆمارکردنی سکاڵا لەسەر ڕووداوی ئۆتۆمبێل هەیە، بەزۆری لە نێوان 1 بۆ 4 ساڵدایە، تۆمارنەکردن لەم ماوەیەدا دەتوانێت ببێتە هۆی لەدەستدانی مافی قەرەبووکردنەوە.
ئەنجام :
مامەڵەکردن لەگەڵ ڕووداوی ئۆتۆمبێل بە شێوەیەکی یاسایی بریتییە لە ئارامگرتن، بەڵگەنامەکردنی بەڵگە، تێگەیشتن لە مافە یاساییەکان و گرتنەبەری ڕێوشوێنی لە کاتی خۆیدا، زانینی ئەم هەنگاوانە پێشوەختە دڵنیای دەدات لەوەی کە تۆ ئامادەیت و بەپێی یاسا پارێزراویت.
